Anayasa Mahkemesi’nin ‘özel hayata saygı ihlali’ kararı: Yeniden düzenlenmeli
Anayasa Mahkemesi (AYM), mahkeme kararıyla resmi kayıtlarda ismi değişen kişilerin diplomalarının yeniden verilmesine karar verdi. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre Anayasa Mahkemesi, ismini değiştiren kişinin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi diplomasının verilmemesine ilişkin başvuruda oybirliğiyle “özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine” karar verdi. .
T24’ten Yıldız Tar’ın haberine göre, Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruya ilişkin görüş bildiren Adalet Bakanlığı, geçersiz diplomaların önlenmesi amacıyla özel hayatın gizliliği hakkına yapılan müdahalenin kamu düzeni ve güvenliğini sağladığını savundu. Anayasa Mahkemesi “özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine” hükmetti.
Avcılık. Anayasa Mahkemesi, Kerem Dikmen’in müvekkili MK adına yaptığı başvuruda kararını açıkladı. Anayasa Mahkemesi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin mahkeme kararıyla soyadını değiştiren hekim MK’nin diplomasını vermeyi reddetmesini haksız buldu. Anayasa Mahkemesi, diplomanın arkasına not bırakılmasının yeterli olmayacağına ve diplomanın yeniden verilmesi gerektiğine karar verdi. Karar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Başvurucu MK, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 2017 yılında mezun olmuştur. 2018 yılında mahkeme kararıyla nüfus cüzdanındaki ismini değiştirmiştir. Mahkeme sonuçlanınca üniversiteye başvurarak diplomasının değiştirilmesini istemiştir. Ancak Hacettepe Üniversitesi bu talebi kabul etmedi ve sadece diplomanın arkasına isim değişikliğini not etti.
DİPLOMASI İŞ BAŞVURUSUNDA SORUN YARATTI
Talebi reddedilen MK, Ankara 15. İdare Mahkemesi’ne dava açarak, “Adının özel hayat kapsamında olduğunu, önceki adının üçüncü kişiler tarafından bilinmemesi için mahremiyet hakkına sahip olduğunu” vurguladı. MK ayrıca iş başvurularında diplomasının gerekli olması nedeniyle isim değişikliğinin de sorgulandığını belirterek, diplomaların sağlık kurumlarında sergilenmesi gerektiğini, gerçek ismi ile diplomadaki isim arasındaki farkın kendisini zor durumda bıraktığını sözlerine ekledi.
BAKANLIK: ‘GİZLİLİK HAKKINA’ MÜDAHALE KAMU GÜVENLİĞİ SAĞLAR
İlk derece mahkemesi de diplomanın arka yüzündeki notun yeterli olduğuna karar verdi. Temyizde bu karar onanınca MK, “özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği” başvurusuyla Anayasa Mahkemesi’ne gitti.
Adalet Bakanlığı da olaya müdahale ederek Anayasa Mahkemesi’ne görüşünü bildirdi. Bakanlık, görüşünde, geçersiz diplomaların önlenmesi amacıyla diplomanın yeniden verilmemesi gerektiğini, özel hayatın gizliliği hakkına müdahalenin kamu düzeni ve güvenliğini sağladığını savundu. Diplomanın şerhlerle kullanılabileceğini söyledi.
Danıştay 8. Dairesi de 2021 yılında benzer bir karar alarak, “kişilerin etnik kökeni, siyasi düşüncesi, dini inancı, sağlığı ve cinsel hayatına ilişkin verilerinin özel nitelikli, hassas veri olduğunu” belirterek; Yasal kayıtlarda adı ve cinsiyeti değişen kişinin diplomasının yeniden verilmesi gerektiğini belirtti. Kayıtsız diplomanın başta özel hayatın gizliliği olmak üzere temel hak ve özgürlükleri ihlal ederek mağduriyete yol açtığını vurguladı.
Anayasa Mahkemesi: DEMOKRATİK SİSTEMDE TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER GEREKTİĞİNDEN FAZLA KISITLANMAZ
Anayasa Mahkemesi de Danıştay kararına atıfta bulunarak, demokratik bir sistemde temel hak ve özgürlüklerin gereğinden fazla kısıtlanamayacağını ifade etti. Anayasa Mahkemesi de yargı kararıyla adını değiştiren kişinin yeni adını kullanmasının engellenemeyeceğini belirterek, oybirliğiyle “özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine” karar verdi.
